Zarówno na świecie, jak i w Polsce dużym problemem jest zanieczyszczenie środowiska. Odpowiedzią na coraz gorszy jego stan, jest program “Czyste Powietrze”, dzięki któremu można ubiegać się o dopłaty do wymiany pieców, ocieplania budynków i montażu paneli fotowoltaicznych oraz pomp ciepła. Niedawno ruszyła trzecia część tego rządowego programu z najwyższym dofinansowaniem do 69.000 zł, a już planowany jest nabór wniosków w ramach programu “Czyste Powietrze Plus”. Czego będzie dotyczyć?
Program “Czyste Powietrze” 2022
Istotą programu „Czyste Powietrze” jest poprawa jakości powietrza, które mimo różnych inicjatyw ekologicznych, wciąż jest w bardzo złym stanie. Coraz częściej, w wielu miastach przekraczane są normy zanieczyszczeń (sprawdź: najbardziej zanieczyszczone miasta w Polsce). Sytuacja ta ulega pogorszeniu szczególnie jesienią i zimą, kiedy to zaczyna się okres grzewczy. Z powodu smogu w Polsce rocznie umiera nie jak dotąd sądzono 45.000 osób (takie dane przez ostatnie lata prezentowały m.in. Europejska Agencja Środowiska i Światowa Organizacja Zdrowia), ale niemal 100 tys.(badania na ten temat zostały niedawno opublikowane w czasopiśmie Environmental Research). Zaostrzeniu uległy już przepisy dotyczące czystości powietrza, zakazano palenia w piecach, takimi substancjami jak np. drobny miał. Wprowadzono także nakaz wymiany pieców – kopciuchów w ciągu następnych lat (w celu obniżenia kosztów tej proekologicznej inwestycji można skorzystać z dofinansowania do wymiany pieca).
Program „Czyste Powietrze” może pomóc w realizacji nowych wymogów. A pomoc taka jest zdecydowanie potrzebna. Forum Rozwoju Efektywnej Energii podaje, że obecnie większość pieców na paliwa stałe, w domach jednorodzinnych, to urządzenia znacznie wyeksploatowane i wiekowe. Średnio piece kaflowe liczą sobie 40 lat, natomiast kotły 15 lat. W związku z tym, już czas najwyższy, aby to w końcu zmienić. Dużym problemem w naszym kraju jest również tzw. ubóstwo energetyczne, dotykające aż 12 proc. Polaków. Oznacza ono problemy z zaspokojeniem potrzeb energetycznych, takich jak m.in. ogrzewanie, dostęp do elektryczności i ciepłej wody. Tylko w samym 2016 roku problem ten dotyczył blisko 4,6 miliona osób (z czego 2 miliony z nich żyło w ubóstwie dochodowym).
Program “Czyste Powietrze” w liczbach
Jak już wspominaliśmy, program „Czyste Powietrze” ma na celu poprawę efektywności energetycznej gospodarstw domowych, a także redukcję lub uniknięcie emisji szkodliwych zanieczyszczeń wprowadzanych do atmosfery przez domy jednorodzinne. Cel ten jest realizowany głównie poprzez wymianę starych źródeł ciepła na paliwo stałe, na nowoczesne źródła ciepła spełniające najwyższe normy oraz termomodernizację budynków (np. ocieplanie ścian zewnętrznych).
Program “Czyste Powietrze”, na który przeznaczono 103 mld zł, będzie trwał do 2029 roku. W tym czasie, na dopłaty do wymiany przestarzałych kotłów, ocieplenia domów oraz montaż pomp ciepła i paneli fotowoltaicznych liczyć może ok. 3 mln gospodarstw. Mogą to być właściciele lub współwłaściciele jednorodzinnych domów lub wydzielonych mieszkań w budynkach jednorodzinnych. Nie ma jednak możliwości finansowania inwestycji w domach, w których trwa jeszcze budowa (dofinansowanie do ekologicznych pomp ciepła, w nowych budynkach będzie można uzyskać w ramach nowego programu Moje Ciepło):
- złożono 452.726 wniosków;
- łączna kwota dotacji 8.074.106.991 zł;
- podpisano 2.065 porozumień z gminami.
Źródło: Statystyki dla programu “Czyste Powietrze” – Twitter
Dofinansowanie z programu nie wyklucza innych dotacji
Co ważne, dofinansowanie z programu “Czyste Powietrze” nie wyklucza dotacji na te same inwestycje z gminnych programów niskoemisyjnych pod hasłem Stop Smog. Dotacja ta przysługuje gospodarstwom najbardziej potrzebującym wsparcia i może wynieść 90 lub nawet 100 proc. inwestycji. Gminy, które wezmą udział w programie mogą uzyskać pieniądze z Funduszu Termomodernizacji i Remontów, który finansuje 70 proc. kosztów wymiany przestarzałych kotłów oraz ocieplenia domów.
Bez zmian pozostała możliwość łączenia dotacji z programu „Czyste Powietrze” z termomodernizacyjną ulgą podatkową. Chociaż odliczeniu nie podlegają wydatki sfinansowane lub dofinansowane z dotacji lub zwrócone. Rozliczyć więc można tylko część wydatków nie dofinansowanych, a w przypadku, gdy po ich wcześniejszym odliczeniu w ramach ulgi termomodernizacyjnej otrzymało się ich zwrot w formie dotacji, to konieczne jest ich odliczenie. Z ulgi termomodernizacyjnej po raz pierwszy można było skorzystać podczas rozliczania formularza PIT za 2019 rok (preferencja przysługuje zarówno podatnikom rozliczającym się według skali, jak i płacącym podatek liniowy lub ryczałt). Od dochodu w PIT odliczyć można do 53.000 zł wydatków związanych z termomodernizacją budynku (w tym poniesionych na zakup instalacji fotowoltaicznej i jej montaż, pod warunkiem że ma się faktury VAT wystawione przez płatników VAT).
Od 2020 roku “Czyste Powietrze” funkcjonuje w nowej postaci
Należy tu przypomnieć, że od 15 maja 2020 roku program „Czyste Powietrze” funkcjonuje w nowej postaci, dzięki czemu ubieganie się o dopłaty jest znacznie łatwiejsze. Zrezygnowano m.in. z limitu kosztów kwalifikowanych (w wysokości 53 tys. zł) i z udzielania pożyczek. Zmieniono również zasady przyznawania dotacji na wymianę starych kotłów na paliwo stałe na urządzenia nowoczesne i spełniające najwyższe normy oraz na przeprowadzenie prac termomodernizacyjnych. W odświeżonej wówczas wersji programu “Czyste Powietrze” znalazło się m.in.
- uproszczenie wniosku o dotację, możliwość jego składania online w serwisie gov.pl, a także skrócenie jego rozpatrywania z 90 dni roboczych do 30 dni kalendarzowych;
- zastąpienie większości wymaganych dokumentów oświadczeniami (na oświadczenie mogą jednak przejść wyłącznie osoby, które ubiegają się o dofinansowanie w podstawowym wymiarze);
- wyłączenie z dofinansowania przedsięwzięć w nowobudowanych budynkach;
- zniesienie obowiązku podawania we wniosku informacji technicznych dotyczących instalacji, z którymi ubiegający się o dotacje z programu mieli dotychczas największe problemy;
- możliwość finansowania przedsięwzięcia rozpoczętego do 6 miesięcy przed złożeniem wniosku (nie wcześniej jednak niż przed 15 maja 2020 roku);
- wydłużenie okresu realizacji przedsięwzięcia z 24 do 30 miesięcy od daty złożenia wniosku;
- dotacje na realizację zadań związanych z ociepleniem budynku oraz wymianą stolarki okiennej i drzwiowej dla osób, które już wymieniły źródło ciepła;
- bonus za niskoemisyjność i odnawialność (promowanie fotowoltaiki oraz pomp ciepła);
- możliwość integracji z programem Mój Prąd przez możliwość uzyskania dotacji na montaż zestawu fotowoltaicznego bez konieczności składania dwóch osobnych wniosków;
- dotacje na realizację zadań związanych z ociepleniem budynku oraz wymianą stolarki okiennej i drzwiowej dla tych, którzy wymienili już źródło ciepła;
- włączenie w kolejnym etapie w realizację programu sektora bankowego, który będzie źródłem finansowania uzupełniającego i pomostowego;
- stworzenie platformy internetowej z informacjami na temat kwalifikujących się urządzeń, materiałów i usług (w tym charakterystyk technicznych), które będą finansowane w ramach programu.
Kolejną ważną zmianą jaka weszła w życie 1 lipca 2021 roku, było zwiększenie obecnych progów dochodowych uprawniających do podwyższonego poziomu dofinansowania (czyli drugiej części programu), a więc uzyskania do 37 tys. zł bezzwrotnej dotacji (po to, aby były one takie same, jak w programie “Stop Smog”). I tak, dla:
- gospodarstw jednoosobowych próg dochodowy wzrósł do 175 proc. najniższej emerytury, czyli do 2.189,04 zł (a więc o ok. 229 zł wyżej niż dotychczas);
- gospodarstw wieloosobowych próg dochodowy ustalony został na poziomie 125 proc. najniższej emerytury na osobę, czyli do 1.563,60 zł (o ok. 164 zł więcej niż było do tego czasu).
Począwszy od 1 lipca 2021 roku możliwe jest również ubieganie się o większe wsparcie na zakup i montaż kotła na pellet o podwyższonym standardzie. Dofinansowanie może wynieść obecnie nawet do 9.000 zł:
- nie więcej niż jednak 45 proc. faktycznie poniesionych kosztów przy podstawowym poziomie dofinansowania;
- do 12 tys. zł w przypadku podwyższonego poziomu dotacji (nie więcej niż jednak 60 proc. kosztów).
Kredyty antysmogowe w ramach programu “Czyste Powietrze”
W nowszej, ulepszonej wersji programu, przewidziana została również możliwość pozyskania dodatkowego lub pomostowego finansowania inwestycji z banków komercyjnych. W ten sposób zastąpione zostaną cieszące się małym zainteresowaniem pożyczki NFOŚiGW (oferowane przez wojewódzkie fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej). Podpisane przez NFOŚiGW i WFOŚiGW 14 kwietnia 2021 roku umowy z bankami pozwalają na zwiększenie dostępności programu “Czyste Powietrze”, poprzez uruchomienie kredytów jako uzupełnienie finansowania inwestycji. Łączny budżet, w ramach którego banki mogą przekazywać do Wojewódzkich Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej wnioski o dotację z przeznaczeniem na częściową spłatę kapitału kredytów na przedsięwzięcia realizowane zgodnie z programem „Czyste Powietrze”, to 1,5 mld zł (zaplanowane na lata 2021-2022). Umowy podpisały następujące banki:
- Alior Bank (od 6 lipca 2021 roku);
- BNP Paribas Bank Polska (od 27.09.2021 roku);
- Bank Ochrony Środowiska (od 6 lipca 2021 roku);
- Credit Agricole Bank Polska (od 26.10.2021 roku);
- Bank Polskiej Spółdzielczości i zrzeszone Banki Spółdzielcze (od 16.12.2021 r.) i Banki Spółdzielcze z Grupy BPS: Bank Spółdzielczy w Namysłowie, Bank Spółdzielczy w Kolbuszowej, Bank Spółdzielczy Ostrowi Mazowieckiej, Bank Spółdzielczy w Szczytnie, Morąsko-Zalewski Bank Spółdzielczy, Bank Spółdzielczy w Limanowej, Bank Spółdzielczy w Jastrzębiu Zdroju;
- Banki Spółdzielcze SGB-Bank S.A. (od 19 stycznia 2022 r.), co oznacza, że w wybranych bankach Spółdzielczych SGB będzie można złożyć wniosek o kredyt z dotacją i gwarancją BGK u jednego doradcy. Wśród pierwszych banków Spółdzielczych SGB oferujących swoim klientom Kredyty Czyste Powietrze znalazły się: Bank Spółdzielczy w Strzelnie, Bank Spółdzielczy w Radziejowie, Kujawsko-Dobrzyński Bank Spółdzielczy, Bank Spółdzielczy w Wieleniu, Bank Spółdzielczy w Piotrkowie Kujawskim i Bank Spółdzielczy w Przysusze;
- Santander Consumer Bank (od 27.04.2022 roku).
To właśnie te instytucje finansowe jako pierwsze wprowadzają ścieżkę kredytową w programie “Czyste Powietrze”. Jak można zauważyć, wielkim nieobecnym programu okazały się banki PKO BP i Pekao S.A. Obecnie jednak trwają rozmowy z ich przedstawicielami, jak poinformował ostatnio wiceprezes NFOŚiGW Paweł Mirowski:
Rozmawiamy z PKO Bankiem Polskim i Bankiem Pekao, aby przyłączyły się do programu. Jeden z nich ma już udostępniony nasz interfejs programistyczny API, który pozwoli złożyć wniosek o dotację przez bankowość elektroniczną. Do rozstrzygnięcia pozostaje kwestia, czy banki zdecydują się tylko na nasz interfejs do składania wniosków o dotacje, czy zaoferują też instrument finansowy dla swoich klientów.
Pierwsze zgłoszenia o finansowanie i dopłatę do kredytu gotówkowego w ramach programu “Czyste Powietrze” klienci mogli już w zeszłym roku składać w:
- w Alior Bank, który przygotował dla swoich klientów dwa rodzaje kredytów w ramach tego programu. Pierwszy z nich stanowi kredyt gotówkowy “Czyste Powietrze”, o który ubiegać można się we wszystkich placówkach Credit Agricole. Maksymalna kwota tego zobowiązania może wynieść 100 tys. zł, a jego spłatę można rozłożyć nawet na 108 rat (RRSO wynosi 7,39 proc.). Natomiast drugi rodzaj kredytu stanowi “Kredyt ratalny Czyste Powietrze”. Oferowany jest on przez wybranych partnerów biznesowych banku. W tym przypadku klienci mogą ubiegać się o maksymalną kwotę 120 tys. zł, której spłatę wynosić może nawet 120 rat (RRSO kredytu ratalnego wynosi 6,92 proc.);
- w BNP Paribas Bank Polska, który oferuje “Kredyt Czyste Powietrze” dzięki któremu wymienić można źródła ciepła w domu oraz termomodernizację. Maksymalna kwota tego kredytu to 100 tys. zł, przy okresie kredytowania wynoszącym 12 lat i RRSO 5,72 proc.;
- Bank Ochrony Środowiska był jednym z dwóch banków, które jako pierwsze udostępniły ofertę “kredytu Czyste Powietrze” swoim klientom. W tym przypadku również maksymalna wartość dotacji z tego rządowego programu wynosi 37.000 zł (podwyższony poziom dofinansowania). Przy czym maksymalna kwota kredytu, o jaką można wnioskować, to z kolei 100 000 zł (RRSO wynosi 6,11 proc.). Zobowiązanie to można spłacać nie dłużej niż 12 lat. Ponadto BOŚ nie wymaga od kredytobiorców wkładu własnego.
Wszystkie banki uczestniczące w programie “Czyste Powietrze” zapewniają zainteresowanym pomoc w uzyskaniu niezbędnych informacji, jak i w złożeniu wniosku o kredyt oraz dotację na częściową spłatę kapitału zaciągniętego kredytu. Co ważne, dzięki objęciu finansowania gwarancjami z Banku Gospodarstwa Krajowego, warunki dla kredytobiorców są znacznie korzystniejsze i nie wymagają konieczności stosowania dodatkowych zabezpieczeń.
Program “Czyste Powietrze” 2022 – kolejne zmiany
Paweł Mirowski, Wiceprezes Narodowego Funduszu i Ochrony Środowiska mówił niedawno, że dotychczasowe zmiany w programie, sprawiły, że wzrosła dynamika składanych wniosków (w tym roku spadła natomiast ze względu na rosnące ceny gazu). Teraz zapowiadane są kolejne zmiany w “Czystym Powietrzu”, które będą niejako stanowić odpowiedź na embargo na węgiel importowany z Rosji, co z pewnością odbije się na naszych rachunkach. Jak wynika bowiem z wyliczeń ośrodka analitycznego Instrat, rosyjskim węglem swoje domy ogrzewa aż 37 proc. gospodarstw domowych, w tym 70 proc. na wsi.
Sytuacji nie ułatwi również wysoka cena gazu, a należy tu podkreślić, że do tej pory wymiana starych pieców właśnie na kotły gazowe stanowiła ponad 40 proc. wymian źródeł ciepła. Jednak jak wynika z najnowszych statystyk, w kwietniu tego roku, pierwszy raz w historii tego rządowego programu, największą popularnością cieszyły się ekologiczne pompy ciepła, na które zdecydowało się najwięcej, bo aż 39 proc. beneficjentów (piece na gaz i na biomasę osiągnęły po 29 proc.). Obecna sytuacja na rynku surowców energetycznych motywuje Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej oraz Ministerstwo Klimatu i Środowiska do wprowadzenia kolejnych zmian w programie. Jak wskazuje NFOŚiGW:
Mając świadomość znacznego wzrostu cen paliw wykorzystywanych do ogrzewania domów jednorodzinnych, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej przygotowuje obecnie aktualizację programu „Czyste Powietrze”, dzięki której promowane będzie wykonanie gruntownej termomodernizacji budynku poprzez przyznanie dodatkowego dofinansowania na koszty związane z przeprowadzeniem tych prac.
Podjęte przez Fundusz działania pozwolą na zmniejszenie ilości paliw wykorzystywanych do ogrzewania domów jednorodzinnych, co będzie miało wpływ na jeszcze większe ograniczenie emisji zanieczyszczeń i znaczny spadek kosztów ogrzewania budynków. W ramach działań, planowane jest:
- wprowadzenie możliwości złożenia kolejnego wniosku o dofinansowanie z programu „Czyste Powietrze” (przykładowo, jeśli np. pierwsza dotacja była na wymianę pieca, to druga może być na termomodernizację budynku);
- podniesienie maksymalnych kwot dotacji;
- zastosowanie prostszych procedur składania wniosków o dotację;
- wprowadzenie zachęt finansowych do kompleksowej termomodernizacji budynku;
- urealnienie przyjętych w programie kosztów jednostkowych materiałów i urządzeń (dostosowanie ich do obecnych cen);
podniesienie udziału procentowego dotacji w kosztach inwestycji.
Zmian w programie “Czyste Powietrze”, które mają go urozmaicić jest jednak więcej, ponieważ wśród planowanych korekt ma być chociażby dopuszczenie pieców na pellet (przy wymianie źródła ciepła), nawet wtedy, gdy budynek można podłączyć do gazociągu. Zapowiadane zmiany mają mieć miejsce jeszcze w tym roku.
Wzrośnie też w programie intensywność dofinansowania do poszczególnych komponentów
Również podczas X Kongresu PORT PC wiceprezes NFOŚiGW zauważył, że w takim samym stopniu, w jakim program ewoluował od momentu uruchomienia w 2018 roku, zmieniało się zainteresowanie poszczególnymi źródłami ciepła. Obecnie nadal prym wiodą pompy ciepła, które zdeklasowały najpopularniejsze dotąd kotły gazowe. Dodał on również:
Patrząc na dane z końca kwietnia br., widzimy, że wnioski na pompy ciepła stanowią dzisiaj blisko 20 proc. wszystkich wniosków złożonych w programie. W styczniu na te urządzenia do wojewódzkich funduszy zostało złożonych około 3.500 wniosków, w lutym było ich już 3.600. W marcu mieliśmy odbicie w stopniu zainteresowania tym sposobem ogrzewania domu – na pompy ciepła złożono 5.100 wniosków, a w kwietniu blisko 6.000 wniosków – dodał wiceprezes NFOŚiGW.
Przyczyn tego stanu należy szukać m.in. w braku możliwości otrzymania dotacji w “Czystym Powietrzu” na kotły węglowe od stycznia br. Jednak to tylko jeden z czynników rosnącego zainteresowania tymi ekologicznymi urządzeniami grzewczymi, ponieważ coraz droższe i mniej dostępne są na rynku surowce wykorzystywane do ogrzewania (mowa tu chociażby o drastycznie rosnących cenach gazu 2022).
Niedawno ruszyła trzecia część “Czystego Powietrza”, w ramach której na wymianę źródeł ciepła i termomodernizację domu można uzyskać dofinansowanie w wysokości do 69.000 zł dla najwyższego poziomu. Przy czym maksymalna dotacja do wymiany pieca na:
- pompy ciepła powietrze – powietrze wynosi obecnie 9.000 zł;
- pompy ciepła powietrze – woda wynosi do 27.000 zł;
- pompy ciepła gruntowe wynosi aż 40.500 zł.
Paweł Mirowski zdążył już jednak zapowiedzieć, że w programie “Czyste Powietrze” powinien znów wzrosnąć poziom dofinansowania.
“Czyste Powietrze Plus” – możliwość prefinansowania do 50 proc. kwoty dotacji
Jak się okazuje, już 15 lipca br. ruszyć ma nabór wniosków w ramach nowego programu Czyste Powietrze Plus. Z zapowiedzi Anny Moskwy, minister klimatu i środowiska wynika, że będzie można dzięki niemu w bardzo szybki sposób uzyskać prefinansowanie nawet do 50 proc. wartości całej inwestycji. Rząd chce przeznaczyć na ten cel prawie 2 mld zł. W przypadku natomiast, gdy okaże się, że program cieszy się dużą popularnością, dołożone do niego zostaną kolejne środki.
Nowy program umożliwia uzyskanie pieniędzy przed rozpoczęciem proekologicznych inwestycji w gospodarstwach domowych, takich jak wymiana starych i nieefektywnych źródeł ciepła na paliwo stałe, na nowoczesne źródła ciepła, a także prace termomodernizacyjne budynku. Maksymalna kwota, którą będzie można uzyskać w ramach “Czystego Powietrza Plus” wynosić będzie 79.000 zł. Ten rządowy program skierowany jest do beneficjentów drugiej i trzeciej części programu „Czyste Powietrze”. Przy czym będzie on dostępny tylko dla nowych osób składających wniosek o dofinansowanie.
Źródło: “Czyste Powietrze” – Twitter
Program “Czyste Powietrze” – warunki
Zmiana programu “Czyste Powietrze” wynika z potrzeby przyspieszenia tempa jego realizacji. Narzędziem w osiągnięciu jego celu jest dofinansowanie przedsięwzięć realizowanych przez beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania oraz beneficjentów uprawnionych do podwyższonego poziomu dofinansowania.
Część pierwsza programu dla beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania
W tym przypadku zainteresowani mogą skorzystać z dwóch form dofinansowania: dotacji oraz dotacji przeznaczonej na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. O dofinansowanie może ubiegać się osoba fizyczna, która:
- jest właścicielem/współwłaścicielem domu jednorodzinnego lub wydzielonego w takim domu lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą;
- ma roczne zarobki (dochód roczny) nie przekraczające kwoty 100.000 zł.
Maksymalne kwoty dofinansowania różnią się w zależności od rodzaju wspieranych przedsięwzięć. I tak:
Opcja pierwsza podstawowego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku pierwszej opcji finansowania może wynosić 25.000 zł gdy przedsięwzięcie nie obejmuje mikroinstalacji fotowoltaicznej i 30.000 gdy ją uwzględnia Opcja ta obejmuje demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż powietrznej pompy ciepła albo gruntowej pompy ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i c.w.u. (sprawdźcie nasz ranking najlepszych ofert i firm montujących pompy ciepła). Dodatkowo mogą być także wykonane:
- zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej;
- demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub c.w.u. (w tym kolektorów słonecznych);
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- zakup i montaż ocieplenia okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych przegród budowlanych (zawiera także demontaż);
- dokumentacja dotyczącą wcześniej wymienionych działań, a więc ekspertyzy, dokumentacja projektowa i audyt energetyczny (pod warunkiem wykonania ocieplenia przegród budowlanych).
Opcja druga podstawowego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku drugiej opcji finansowania może wynosić 20.000 zł gdy przedsięwzięcie nie obejmuje mikroinstalacji fotowoltaicznej i 25.000 gdy ją uwzględnia. Obejmuje ona demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż innego źródła ciepła, niż wymienione zostały w przypadku opcji pierwszej (czyli pompy ciepła typu powietrze-woda albo gruntowej pompy) do celów ogrzewania lub ogrzewania i c.w.u. albo zakup i montaż kotłowni gazowej. Poza tym, mogą być również wykonane takie dodatkowe działania jak w opcji pierwszej podstawowego poziomu dofinansowania.
Opcja trzecia podstawowego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku trzeciej opcji finansowania może wynosić 10.000 zł. Przedsięwzięcie to nie obejmuje wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a jedynie:
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- zakup i montaż okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych i ocieplenia przegród budowlanych;
- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu: audytu energetycznego (pod warunkiem wykonania ocieplenia przegród budowlanych), dokumentacji projektowej, ekspertyz.
Oto maksymalne dotacje dla podstawowego poziomu dofinansowania (część pierwsza programu):
| Nazwa kosztu | Maksymalna intensywność dofinansowania (procent faktycznie poniesionych kosztów) | Maksymalna kwota dotacji (zł) |
| Podłączenie sieci wraz z przyłączem | 50% | 10.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda | 30% | 9.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda (o podwyższonej klasie efektywności energetycznej) | 45% | 13.500 |
| Pompa ciepła powietrze/powietrze | 30% | 3.000 |
| Gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej | 45% | 20.250 |
| Kocioł gazowy kondensacyjny | 30% | 4.500 |
| Kotłownia gazowa | 45% | 6.750 |
| Kocioł olejowy kondensacyjny | 30% | 4.500 |
| Kocioł zgazowujący drewno | 30% | 6.000 |
| Kocioł na pellet drzewny | 30% | 6.000 |
| Kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie | 45% | 9.000 |
| Ogrzewanie elektryczne | 30% | 3.000 |
| Instalacja centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej | 30% | 4.500 |
| Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła | 30% | 5.000 |
| Mikroinstalacja fotowoltaiczna | 50% | 5.000 |
Część druga programu dla beneficjentów uprawnionych do podstawowego poziomu dofinansowania
W tym przypadku zainteresowani mogą skorzystać z trzech form dofinansowania: dotacji, pożyczki dla gmin (uzupełniającej finansowanie dla beneficjentów) oraz dotacji przeznaczonej na częściową spłatę kapitału kredytu bankowego. O dofinansowanie z części drugiej programu “Czyste Powietrze” mogą ubiegać się zarówno firmy, jak i osoby fizyczne. Jeśli prowadzicie działalność gospodarczą to Wasz przychód nie może być większy niż 30 minimalnych wynagrodzeń za pracę. Natomiast w drugim przypadku beneficjentem programu, może zostać osoba, która jest właścicielami/współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą. Przy czym, miesięczny dochód na jedną osobę nie może przekroczyć:
- 2.189,04 zł w gospodarstwie jednoosobowym;
- 1.563,60 zł w gospodarstwie wieloosobowym.
Tak samo jak w przypadku pierwszej programu, również w części drugiej maksymalne kwoty dofinansowania różnią się w zależności od rodzaju wspieranych przedsięwzięć. I tak:
Opcja pierwsza podwyższonego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku pierwszej opcji finansowania może wynosić 32.000 zł, gdy przedsięwzięcie nie obejmuje mikroinstalacji fotowoltaicznej i 37.000 zł, gdy ją uwzględnia. Dofinansowanie obejmuje demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe oraz zakup i montaż źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i c.w.u. albo zakup i montaż kotłowni gazowej. Dodatkowo mogą być również wykonane następujące inwestycje:
- demontaż oraz zakup i montaż nowej instalacji centralnego ogrzewania lub c.w.u. (w tym kolektorów słonecznych i pomp ciepła wyłącznie do cwu);
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- zakup i montaż mikroinstalacji fotowoltaicznej;
- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych okien, drzwi zewnętrznych.
- dokumentacja dotycząca powyższych działań (czyli audytu energetycznego, ekspertyzy i dokumentacja projektowa).
Opcja druga podwyższonego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku opcji drugiej finansowania może wynieść 15.000 zł. Przedsięwzięcie to nie obejmuje wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a jedynie:
- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych, okien;
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu.
Oto maksymalne dotacje dla podwyższonego poziomu dofinansowania (część druga programu):
| Nazwa kosztu | Maksymalna intensywność dofinansowania (procent faktycznie poniesionych kosztów) | Maksymalna kwota dotacji (zł) |
| Podłączenie sieci wraz z przyłączem | 75% | 15.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda | 60% | 18.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda (o podwyższonej klasie efektywności energetycznej) | 60% | 18.000 |
| Pompa ciepła powietrze/powietrze | 60% | 6.000 |
| Gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej | 60% | 27.000 |
| Kocioł gazowy kondensacyjny | 60% | 9.000 |
| Kotłownia gazowa | 75% | 11.250 |
| Kocioł olejowy kondensacyjny | 60% | 9.000 |
| Kocioł zgazowujący drewno | 60% | 12.000 |
| Kocioł na pellet drzewny | 60% | 12.000 |
| Kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie | 60% | 12.000 |
| Ogrzewanie elektryczne | 60% | 6.000 |
| Instalacja centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej | 60% | 9.000 |
| Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła | 60% | 10.000 |
| Mikroinstalacja fotowoltaiczna | 50% | 5.000 |
Część trzecia programu dla beneficjentów uprawnionych do najwyższego poziomu dofinansowania
25 stycznia 2022 roku ogłoszony został nabór wniosków do trzeciej części programu “Czyste Powietrze” skierowanej do najmniej zamożnych Polaków. Uwzględniać będzie ona następujące zasady:
- intensywność dofinansowania wynoszącą do 90 proc. kosztów kwalifikowanych;
- maksymalną kwotę dotacji dla całego przedsięwzięcia – do 69.000 zł;
- liczbę transz rozliczeń – do pięciu;
- okres realizacji przedsięwzięcia – do 36 miesięcy;
- wspomniany już wcześniej przeciętny dochód na jednego członka gospodarstwa domowego uprawniającego do najwyższego poziomu wsparcia, w przypadku gospodarstwa wieloosobowego jest to do 900 zł, natomiast w przypadku gospodarstwa jednoosobowego do 1.260 zł. Beneficjentem może też zostać osoba, która ma ustalone prawo do otrzymywania zasiłku stałego, zasiłku okresowego, zasiłku rodzinnego lub specjalnego zasiłku opiekuńczego. Przy czym konieczne jest potwierdzenie tego w zaświadczeniu wydanym na wniosek Beneficjenta (zasiłek musi przysługiwać w każdym z kolejnych 6 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc złożenia wniosku o wydanie zaświadczenia oraz co najmniej do dnia złożenia wniosku o dofinansowanie).
Ponadto w 2022 roku równolegle będą trwały prace nad drugą fazą wdrażania trzeciej części programu „Czyste Powietrze”, która obejmować ma m.in.
- prefinansowanie wydatków;
- pomoc niesioną wnioskodawcom w przygotowaniu, realizacji i rozliczeniu inwestycji.
W przypadku trzeciej części programu “Czyste Powietrze” zainteresowani mogą skorzystać z dwóch form dofinansowania: dotacji (bez ścieżki bankowej) i pożyczki dla gmin, jako uzupełniające finansowanie dla Beneficjentów (będzie ona uruchomiona w późniejszym terminie). Ważne jest jednak, aby osoby ubiegające się o dotację z tego rządowego programu spełniały wymienione powyżej warunki związane z przeciętną wysokością dochodu na jednego członka gospodarstwa domowego oraz były właścicielami/współwłaścicielami budynku mieszkalnego jednorodzinnego lub wydzielonego w budynku jednorodzinnym lokalu mieszkalnego z wyodrębnioną księgą wieczystą.
Opcja pierwsza najwyższego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku pierwszej opcji finansowania może wynosić:
- 60.000 zł – gdy przedsięwzięcie nie obejmuje mikroinstalacji fotowoltaicznej;
- 69.000 zł – dla przedsięwzięcia z fotowoltaiką.
Dofinansowanie to obejmuje demontaż nieefektywnego źródła ciepła na paliwo stałe, a także:
- zakup i montaż źródła ciepła do celów ogrzewania lub ogrzewania i c.w.u.;
- zakup i montaż kotłowni gazowej;
- wykonanie demontażu oraz zakupu i montażu nowej instalacji centralnego ogrzewania lub c.w.u. (w tym kolektorów słonecznych, pompy ciepła wyłącznie do c.w.u.);
- zakup i montaż instalacji PV;
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, okien, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych (zawiera również demontaż);
- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu, a więc audytu energetycznego (pod warunkiem wykonania ocieplenia przegród budowlanych), dokumentacji projektowej, ekspertyzy.
Opcja druga najwyższego poziomu dofinansowania
Kwota maksymalnej dotacji w przypadku opcji drugiej finansowania może wynieść 30.000 zł. Przedsięwzięcie to nie obejmuje wymiany źródła ciepła na paliwo stałe na nowe źródło ciepła, a jedynie:
- zakup i montaż ocieplenia przegród budowlanych, drzwi zewnętrznych, drzwi/bram garażowych, okien ( zawiera również demontaż);
- zakup i montaż wentylacji mechanicznej z odzyskiem ciepła;
- wykonanie dokumentacji dotyczącej powyższego zakresu.
Oto maksymalne dotacje dla najwyższego poziomu dofinansowania (część trzecia programu):
| Nazwa kosztu | Maksymalna intensywność dofinansowania (procent faktycznie poniesionych kosztów) | Maksymalna kwota dotacji (zł) |
| Podłączenie sieci wraz z przyłączem | 90% | 18.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda | 90% | 27.000 |
| Pompa ciepła powietrze/woda (o podwyższonej klasie efektywności energetycznej) | 90% | 27.000 |
| Pompa ciepła powietrze/powietrze | 90% | 9.000 |
| Gruntowa pompa ciepła o podwyższonej klasie efektywności energetycznej | 90% | 40.500 |
| Kocioł gazowy kondensacyjny | 90% | 13.500 |
| Kotłownia gazowa | 90% | 13.500 |
| Kocioł olejowy kondensacyjny | 90% | 13.500 |
| Kocioł zgazowujący drewno | 90% | 18.000 |
| Kocioł na pellet drzewny | 90% | 18.000 |
| Kocioł na pellet drzewny o podwyższonym standardzie | 90% | 18.000 |
| Ogrzewanie elektryczne | 90% | 9.000 |
| Instalacja centralnego ogrzewania i ciepłej wody użytkowej | 90% | 13.500 |
| Wentylacja mechaniczna z odzyskiem ciepła | 90% | 15.000 |
| Mikroinstalacja fotowoltaiczna | 90% | 9.000 |
“Czyste Powietrze” – gdzie składać wnioski? Terminy
Program został uruchomiony 19 września 2018 roku. Umowy będą podpisywane do 31.12.2027 roku, a wszystkie prace objęte umową muszą zakończyć się do 30.06.2029 roku. Wnioski w programie “Czyste powietrze” przyjmowane są w trybie ciągłym. Złożyć można je na dwa sposoby – elektronicznie oraz w wersji papierowej, do funduszu ochrony środowiska i gospodarki wodnej, właściwego dla lokalizacji budynku, którego ma dotyczyć dofinansowanie. W obu przypadkach złożenie wniosku nic nie kosztuje.
Wniosek elektroniczny
Wnioski o dofinansowanie z programu “Czyste Powietrze” składać można poprzez:
serwis gov.pl;
aplikację internetową, tj. Portal Beneficjenta dostępny na stronie internetowej właściwego wfośigw.
Aby złożyć wniosku poprzez Portal Beneficjenta, konieczna jest rejestracja konto na tym portalu, która umożliwia pobranie elektronicznej postaci formularza wniosku. Po jego wypełnieniu należy go przesłać poprzez Portal Beneficjenta do właściwego WFOŚiGW. Kolejnym krokiem jest wydrukowanie tego wniosku i opatrzenie go swoim podpisem, a następnie dostarczenie go już w postaci papierowej wraz z załącznikami (z wymaganymi podpisami) do właściwego WFOŚiGW.
Natomiast gdy wnioskodawca wybierze opcję złożenia wniosku poprzez serwis „gov.pl”, to w pierwszej kolejności musi wypełnić wniosek na stronie wskazanej w tym serwisie. Po podpisaniu go kwalifikowanym podpisem elektronicznym albo podpisem zaufanym, przesłać go za pośrednictwem wskazanego serwisu do właściwego WFOŚiGW na wyznaczoną skrzynkę podawczą ePUAP. Do wniosku w formie elektronicznej konieczne jest jednak dodanie załączników (takich jak skany z wymaganymi podpisami).
Wniosek papierowy
Jeśli nie macie możliwości złożenia wniosku w wersji elektronicznej, dopuszczalne jest złożenie wniosku w wersji papierowej. Wówczas konieczne jest wypełnienie wniosku w PDF i umieszczenie go na Portalu Beneficjenta właściwego WFOŚiGW. Jednak ze względu na to, że nie posiadacie profilu zaufanego (sprawdź: jak założyć profil zaufany), trzeba ten wniosek wydrukować, podpisać ręcznie i dopiero złożyć. Odbywa się to w kilku prostych krokach:
- pierwszy – to zalogowanie się na konto w Portalu Beneficjenta;
- drugi – to pobranie edytowalnego formularza PDF wniosku (nie wolno go drukować przed wypełnieniem);
- trzeci – to wypełnienie wniosku i jego zweryfikowanie;
- czwarty – to złożenie wypełnionego elektronicznie wniosek na skrzynkę podawczą Portalu Beneficjenta;
- piąty – to wydrukowanie wniosku i dołączenie wymaganych załączników;
- szósty – to podpisanie wniosku i złożenie go osobiście lub drogą pocztową (czy kurierem) do właściwego WFOŚiGW, jego oddziału lub gminy (o ile zawarła porozumienie w funduszem sprawie realizacji programu “Czyste powietrze”).
“Czyste Powietrze” – dokumenty
Każdy zainteresowany dofinansowaniem musi przygotować:
dane do logowania do profilu zaufanego lub wypełniony wniosek pobrany z Portalu Beneficjenta (gdy wnioskodawca składa wniosek w urzędzie);
skan zaświadczenia upoważniający do podwyższonego dofinansowania;
skan dokumentu potwierdzającego prawo własności tego domu (w przypadku braku księgi wieczystej dla domu);
skany oświadczeń z danymi oraz podpisami wszystkich współwłaścicieli (w przypadku współwłasności);
skan oświadczenia z danymi oraz podpisem małżonka (w przypadku małżeństwa z ustawową wspólnością majątkową).
“Czyste Powietrze” – kalkulator grubości izolacji
Kolejnym ułatwieniem dla osób ubiegających się o dotacje na termomodernizację jest kalkulator do wyliczenia grubości ocieplenia budynków, który jest intuicyjny i łatwy w obsłudze. Narzędzie to zostało przygotowane przez ekspertów Krajowej Agencji Poszanowania Energii na zlecenie Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Kalkulator dostępny jest stronie programu “Czyste Powietrze” i pomaga wyliczyć grubość izolacji termicznej domu przy ociepleniu wybranych przegród budowlanych (m.in. podłóg, ścian, stropodachu), które oddzielają pomieszczenia ogrzewane od nieogrzewanych.
Parametry tego jakże przydatnego narzędzia zostały dobrane tak, aby wnioskodawca mógł wybrać odpowiedni rodzaj i grubość materiału izolacyjnego mając pewność, że po przeprowadzeniu termomodernizacji wybranych przegród będą one spełniać obowiązujące nowe warunki techniczne 2021 (WT 2021), które weszły w życie 31.12.2020 roku, zgodnie z rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. z 2015 r., poz. 1422, z późn. zm.).